قوانین ثبت اختراع در ایران : شامل قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰ و قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری ۱۳۸۶. در حال حاضر قانون سال ۱۳۱۰ منسوخ شده و قانون سال ۸۶ بر حمایت از اختراعات حاکم است.
در صورتی که اختراع واجد شرایط مندرج در قانون باشد از حمایت قانونی برخوردار شده و حق اختراع به مخترع اعطا میشود.
تعریف اختراع : اختراع نتیجهٔ فکر کردن فرد یا افراد است که برای اولین بار فرایند یا فراورده ای خاص را ارائه میکند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن حل مینماید
شرایط اختراع قابل ثبت:
1- در سطح دنیا جدید باشد.
2- دارای گام ابتکاری باشد.
3- کاربرد صنعتی داشته باشد.
1- جدید بودن
یکی از شروط اساسی ثبت اختراع، جدید بودن آن است بنابراین در صورتی که اختراعی قبلاً به ثبت رسیده باشد، اختراعی همانند آن یا مشابه آن قابل ثبت نخواهد بود.
جدید بودن یعنی اینکه اختراع در آن صنعت یا فن از قبل موجود نباشد و در سطح جهان جدید باشد..
2- گام ابتکاری
طبق قانون ایران این ویژگی به معنای این است که اختراع برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد. برای مثال تغییر ویژگیهای ظاهری یا ترکیب چند اختراع بهطور ابتدایی که برای یک فرد با دانش و مهارت عادی در آن حرفه امری بدیهی به نظر میرسد موجب ایجاد حق برای فردی نخواهد شد.
3 کاربرد صنعتی
کاربرد صنعتی به جنبه علمی و کاربردی محصول یا فرایند اختراع اشاره می کند . در واقع اختراعی کاربردی و صنعتی محسوب میشود که در رشتهای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد. هدف از صنعت، معنای گستردهٔ آن است و شامل مواردی نظیر صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات نیز میشود.
موارد غیر قابل ثبت :
1- کشفیات با توجه به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر میرسد علت آن این است که قانونگذار خواسته که انسانها مالک چیزی شوند که خود ایجاد کردهاند و نه چیزهایی را مالک شوند که در طبیعت از قبل موجود بودهاست.
2- نظریههای علمی و روشهای ریاضی به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر میرسد علت آن جلوگیری از به انحصار گرفتن علم و دانش است.
3- برای حمایت از نرمافزارهای رایانهای قانون خاص وجود دارد اما برخی از نرمافزارهایی که دارای ویژگیهای اختراع باشند را میتوان به عنوان اختراع ثبت کرد.
4- منابع ژنتیکی و اجزای ژنتیکی که آن را تشکیل میدهد به همراه فرایندهای بیولوژیکی تولید آن را نمیتوان به ثبت رساند.
5- هر چیزی که مخالف قوانین عمومی و اخلاقی جامعه باشد را نیز نمیتوان به ثبت رساند.