بر مبنای قانون حمایت از مالکیت صنعتی مصوب 1403
ماده۱۳۴ـ مرجع ثبت مالکیت صنعتی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. ثبت تمام موضوعات مربوط به مالکیت صنعتی، اعم از اختراعات، نمونه شیء (مدل) مصرفی، طرح های صنعتی، علائم تجاری، علائم جمعی، علائم تأییدی، نامهای تجاری و نشانههای جغرافیایی در این سازمان انجام میشود.
تبصره۱ـ گواهینامه اختراع دفاعی با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مرجع ثبت صادر میشود. فرایند ثبت اختراع دفاعی و نحوه همکاری مراجع مذکور، بر اساس آییننامه ای است که ظرف سهماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مرجع ثبت تهیه می شود و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره۲ـ نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در امور مربوط به مالکیت صنعتی در سازمان جهانی مالکیت فکری و اتحادیههای مربوط به معاهده(کنوانسیون)های مرتبط با آن با مرجع ثبت است.
ماده۱۳۵ـ بهمنظور انجام پشتیبانی و مانع زدایی در مسیر تجاری سازی اختراعات ثبت شده مطابق این قانون، دولت موظف است ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون کارگروه پشتیبانی و مانع زدایی تجاری سازی اختراعات را با ریاست و مسؤولیت وزیر صنعت، معدن و تجارت و عضویت وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، جهاد کشاورزی، دادگستری، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، نفت، نیرو، امورخارجه و علوم، تحقیقات و فناوری و معاون علمی و فناوری رئیسجمهور، دادستان کل کشور، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، رئیس سازمان صدا و سیما، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، رئیس اتاق تعاون، رئیس اتاق اصناف، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تشکیل دهد. آییننامه این ماده که متضمن امور اجرائی است ظرف سه ماه پس از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط کارگروه مذکور تدوین می شود و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره ـ مرجع ثبت موظف است، فهرست اختراعات ثبت شده را بهصورت ماهانه به کارگروه موضوع این ماده ارسال نماید.
ماده۱۳۶ـ مرجع ثبت باید تمام مراحل و فرایندهای ثبت اختراعات، طرح های صنعتی، علائم تجاری، نمونه اشیاء مصرفی، علائم جمعی، علائم تأییدی و نامهای تجاری و تغییرات مربوط به آنها را در قالب سامانه الکترونیکی طراحی و اجرا کند. همچنین این مرجع باید تمام اطلاعات، آگهیها و مواردی را که بهموجب این قانون، قابل انتشار است، بهصورت روزآمد در «سامانه الکترونیک مالکیت صنعتی» که صحت، تمامیت و اعتبار آنها را تأمین میکند، نگهداری نماید و در زمانی که بهموجب این قانون، مقرر شده است، در دسترس عموم قرار دهد. تمام اطلاعات موضوع این ماده، بجز مواردی که بهموجب قوانین و مقررات، محرمانه محسوب می شود باید از طریق جویشگر (موتورجستجوگر) برای همگان قابل دسترسی باشد. نشانی اعلامشده به مرجع ثبت یا نشانی موجود در سامانه الکترونیکی مرجع ثبت به عنوان سابقه ابلاغ در تمام مراحل اداری و قضائی محسوب میشود.
تبصره۱ـ اعتبار مورد نیاز اجرای این ماده، از محل درآمدهای حاصل از اجرای این قانون، در قوانین بودجه سنواتی پیشبینی میشود.
تبصره۲ـ مرجع ثبت مکلف است با رعایت ضوابط «اعداد توافقشده بینالمللی برای شناسایی دادههای فهرستشده» (آی.اِن.آی.دی کُدس) و «استانداردهای وایپو» نمایه اختراعات ثبت شده را منتشر کند.
تبصره۳ـ مرجع ثبت مکلف است امکان جستجوی بینالمللی اختراعات ثبت شده در ایران را با هدف حفظ دستاوردهای مخترعان ایرانی، فراهم کند.
ماده۱۳۷ـ مرجع ثبت، دفاتر جداگانهای را برای ثبت اختراعات، طرح های صنعتی، علائم تجاری، علائم جمعی، نمونه شیء مصرفی، علائم تأییدی و نامهای تجاری در نظر می گیرد. تمام اموری که باید مطابق مواد این قانون و آییننامه اجرائی آن ثبت شود، در این دفاتر به ثبت می رسد. اطلاعات موجود در این دفاتر از طریق سامانه الکترونیک برای همگان قابل دسترسی است.
ماده۱۳۸ـ تمام ابلاغها در این قانون و آییننامه اجرائی آن، حسب مورد تابع مقررات مربوط در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری است.
ماده۱۳۹ـ در صورت مفقود شدن یا از بین رفتن گواهینامه اختراعات، طرح های صنعتی، علائم تجاری، نمونه شیء مصرفی، علائم جمعی، علائم تأییدی و نامهای تجاری، مالک گواهینامه می تواند با پرداخت هزینه مقرر، بهصورت کتبی درخواست صدور گواهینامه المثنی نماید.
ماده۱۴۰ـ هزینه های مربوط به فرایند ثبت اختراعات، طرح های صنعتی، علائم تجاری، نمونه شیء مصرفی، علائم جمعی، علائم تأییدی و نامهای تجاری به شرح جدول زیر تعیین میشود:
تبصره۱ـ هزینه تمدید علائم تجاری ثبت شده ای که پس از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون تمدید می گردد، نیز بر اساس جدول هزینه ها محاسبه میشود.
تبصره۱ـ هزینه تمدید علائم تجاری ثبت شدهای که پس از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون تمدید می گردد، نیز بر اساس جدول هزینه ها محاسبه میشود.
تبصره۲ـ مرجع ثبت مکلف است بدون دریافت هزینه نسبت به پاسخ به استعلامهای دستگاه های حاکمیتی و دولتی، محاکم، نیروی انتظامی و سایر دستگاههای قانونی ذیصلاح اقدام نماید. مرجع ثبت باید در صورتی که استعلام از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی باشد هزینه های استعلام را منطبق بر جدول این ماده دریافت نماید.
تبصره۳ـ درآمدهای حاصل از اجرای این قانون پس از واریز به خزانه در قالب بودجه های سنواتی تا سقف پنجاهدرصد (۵۰%) صرف امور اجرائی، توسعه زیرساخت، نیروی انسانی، ترویج و توسعه فرهنگ مالکیت فکری می گردد.
ماده۱۴۱ـ مرجع ثبت مجاز است هرگونه اشتباه در ترجمه یا رونوشتبرداری، اشتباه اداری، اشتباه در اظهارنامه، اشتباه در اسناد ارائه شده به مرجع مذکور و یا اشتباه در هریک از ثبت های انجام شده را با رعایت مواد این قانون و آییننامه اجرائی آن تصحیح نماید. در صورتی که اشتباه صورتگرفته از سوی متقاضی باشد، هرگونه تصحیح مستلزم پرداخت هزینههای مربوط مطابق با ماده (۱۴۰) این قانون است. اصلاحات انجامشده در هر یک از موارد فوق، توسط مرجع ثبت به اطلاع ذینفع رسیده و منتشر میگردد.
ماده۱۴۲ـ نحوه اعتراض به اظهارنامه اختراعات، نمونه اشیاء مصرفی، طرح های صنعتی، علائم تجاری، علائم جمعی، علائم تأییدی و نام تجاری ثبتشده و رسیدگی به آن، براساس مفاد این قانون است.
ماده۱۴۳ـ رسیدگی به اختلافات و دعاوی ناشی از اجرای این قانون و آییننامه اجرائی آن حسب مورد در صلاحیت شعب مجتمع قضائی ویژه مالکیت فکری مستقر در تهران است که ظرف ششماه از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، توسط رئیس قوه قضائیه تشکیل میگردد. دادسرای رسیدگیکننده به جرائم موضوع این قانون نیز در معیت دادگاههای کیفری تهران است که حداکثر تا ششماه بعد از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط رئیس قوه قضائیه ایجاد میشود.
تبصره۱ـ اختلافات ناشی از این قانون قابل ارجاع به داوری است مگر آنکه موضوع آن اختلاف در اصل اعتبار حقوق باشد.
تبصره۲ـ قضات مجتمع ویژه مالکیت فکری باید دارای دانش حقوقی مرتبط با مالکیت فکری باشند.
تبصره۳ـ تخصصی بودن دادسرا و دادگاههای موضوع این ماده مانع از ارجاع سایر پرونده ها به این مراجع نیست.
تبصره۴ـ تا زمان تشکیل مجتمع قضائی ویژه مالکیت فکری در تهران، ماده (۵۹) قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶/۸/۷ مجری است.
ماده۱۴۴ـ تا معادل پنجاه درصد (۵۰%) از درآمد ناشی از اجرای مفاد معاهده(کنوانسیون)های مربوط به ثبت بینالمللی مالکیت صنعتی که از زمان لازم الاجراشدن این قانون عاید میگردد، برای ارتقاء و تجهیز اداره مالکیت صنعتی و ارتقای کیفی آن در قانون بودجه سالانه پیش بینی و اختصاص مییابد.
تبصره ـ مرجع ثبت موظف است گزارش سالانه عملکرد خود و نحوه هزینهکرد درآمدهای موضوع این ماده را به کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
ماده۱۴۵ـ مرجع ثبت مکلف است نسبت به احراز صلاحیت و صدور پروانه فعالیت برای کارگزاران تخصصی ثبت اختراع از طریق آزمون بهوسیله سازمان سنجش آموزش کشور، جهت انجام فعالیتهای مرتبط با جستجو، نگارش مستندات ثبت اختراع و پیگیری ثبت اختراع اقدام نماید. مرجع ثبت میتواند یکدرصد (۱%) از بودجه خود را به موضوع آموزش مالکیت فکری اختصاص دهد. آییننامه اجرائی این ماده و همچنین آییننامه نحوه نظارت و رسیدگی به تخلفات کارگزاران ظرف شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون توسط مرجع ثبت تهیه می شود و به تصویب رئیس قوهقضائیه می رسد.
تبصره ـ کارگزاران تخصصی ثبت اختراع نیاز به اخذ وکالتنامه محضری از متقاضیان نداشته و اعطای وکالت در برگههای مخصوصی که بهموجب آییننامه اجرائی این ماده تعیین میگردد، برای انجام امور ثبتی کفایت میکند.
ماده۱۴۶ـ بهمنظور بررسی ماهوی اظهارنامههای اختراع اعم از داخلی و بینالمللی، مرجع ثبت مکلف است حداکثر ظرف سهسال از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، با رعایت قوانین استخدامی نسبت به جذب و استخدام تعدادی کارشناس تماموقت مورد نیاز، متناسب با تعداد درخواست های ثبتی که دارای شرایط لازم برای بررسی و جستجوی اختراعات مطابق با شرایط آییننامه اجرائی این قانون باشند، اقدام نماید. بهمنظور اجرای این ماده، مرجع ثبت مکلف است نسبت به ایجاد زیرساختهای لازم و اجرای نظام (سیستم) مدیریت کیفیت مطابق با قوانین جستجوی بینالمللی اقدام نماید.
تبصره۱ـ هزینههای مربوط به تربیت و استخدام کارشناسان در مرجع ثبت، از محل درآمدهای موضوع ماده (۱۴۰) این قانون تأمین میگردد.
تبصره۲ـ گزارش جستجو و بررسی ماهوی تهیهشده توسط مرجع ثبت به عنوان پیوست ماده (۲۷) این قانون باید برای عموم منتشر شود.
تبصره۳ـ تمام اطلاعات و مستندات ارائه شده از طرف متقاضیان ثبت اختراع از جمله اظهارنامه، توصیفنامه و ادعانامه تا قبل از زمان انتشار مطابق این قانون نزد مرجع ثبت محرمانه تلقی شده و بجز موارد قانونی مربوط به استعلام دادگاه ها، غیرقابل افشاء است.
تبصره۴ـ پس از سهسال از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، تمام بررسیها باید در مرجع ثبت انجام شود و انتقال اطلاعات و مستندات مذکور به خارج از مرجع ثبت، جهت بررسی ممنوع است.
ماده۱۴۷ـ مواعد یکماهه تعیینشده برای ابلاغ به متقاضی، رفع نقص، ارائه نقشهها، اعتراض به نظر مرجع ثبت، اعتراض به تصمیمات هیأت موضوع ماده (۲۳) این قانون، ارائه دلایل نسبت به گزارش کارشناس، پرداخت هزینه ثبت و پاسخ به اعتراضها، برای اشخاص مقیم خارج از کشور شصت روز لحاظ میشود.
ماده۱۴۸ـ در موارد زیر کارشناس بررسیکننده باید از بررسی موضوع درخواستی خودداری نماید:
۱ـ بین کارشناس و متقاضی، قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه ارثی وجود داشته باشد.
۲ـ کارشناس یا همسر یا فرزند او حقوق بگیر متقاضی باشند.
۳ـ کارشناس یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در موضوع مطرح شده باشند.
ماده۱۴۹ـ آیین نامه اجرائی این قانون ظرف ششماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، توسط مرجع ثبت با همکاری معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، صنعت، معدن و تجارت، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، دادگستری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه میشود و بهتصویب رئیس قوه قضائیه میرسد. تا زمان تصویب آییننامه مذکور، آییننامه اجرائی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری در حدودی که مغایر با این قانون نباشد، مجری است.
ماده۱۵۰ـ از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، «قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری» مصوب ۱۳۸۶/۸/۷ نسخ میگردد.
قانون فوق مشتمل بر یکصد و پنجاه ماده و یکصد و بیست و هشت تبصره که گزارش آن توسط کمیسیون قضائی و حقوقی به صحن علنی تقدیم شده بود، پس از تصویب در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ یکم خردادماه یکهزار و چهارصد و سه مجلس، در تاریخ ۱۴۰۳/۳/۲۳ به تأیید شورای نگهبان رسید.
تدوین : ایده آفرین